Hondenemoties begrijpen: De sleutel tot een sterkere band tussen Hond en Baasje

In de afgelopen jaren hebben we veel geleerd over de emoties van honden. Waar het gedrag van onze honden eerst simpel werd gezien, weten we nu dat honden complexe emoties hebben die hun gedrag sturen. Neurowetenschapper Jaak Panksepp ontdekte zeven primaire emotionele systemen in de hersenen. Door deze systemen beter te begrijpen, kunnen we een diepere band met onze honden opbouwen en beter inspelen op hun behoeften.

Er zijn voortdurend nieuwe ontwikkelingen en inzichten in hoe emoties bij honden werken. In plaats van vaste ‘systemen’ zijn emoties nu meer adaptieve reacties die zich aanpassen aan wat een hond heeft meegemaakt en hoe zijn omgeving is.

De Zeven Emotionele Systemen van Paksepp: Wat Betekenen Ze Voor Honden?

Seeking (zoeken)
Dit systeem stimuleert nieuwsgierigheid en plezier, zoals bij het snuffelen tijdens een wandeling. Het verkennen van nieuwe plekken brengt plezier en voldoening met zich mee, doordat dopamine vrijkomt.

Rage (Woede)
Woede kan opkomen bij frustratie of pijn, bijvoorbeeld wanneer een hond beperkt wordt of een ongewenste situatie niet kan ontvluchten. Bij pijn kunnen woede en agressie een manier zijn om met die pijn om te gaan.

Fear (Angst)
Het angstsysteem zorgt voor een beschermende reactie op bedreigingen. Honden die bang zijn, vertonen vaak ontwijkend gedrag of kunnen zelfs in “bevriezingsstand” gaan. Dit systeem helpt hen te reageren op stressvolle of gevaarlijke situaties. Angstige reacties kunnen zowel geleerd als instinctief zijn en zijn cruciaal voor overleving

Lust (verlangen)
Dit systeem hangt samen met seksuele aandrang en sociaal gedrag. Hormonen zoals oxytocine stimuleren sociale verbindingen en helpen honden zich op hun gemak te voelen in de buurt van vertrouwde mensen en dieren​.

Care (Zorg)
Dit systeem ligt aan de basis van de moeder-kind binding en speelt een belangrijke rol in de band tussen hond en eigenaar. Liefdevolle aandacht, zoals massage, activeert dit systeem en werkt kalmerend. dit geeft de hond een gevoel van veiligheid.

Panic/Grief (Paniek en Verdriet)
Dit systeem is verantwoordelijk voor het ontstaan van verlatingsangst. Wanneer honden worden gescheiden van hun eigenaar, kan dit leiden tot een soort paniekaanval, wat zich kan uiten in huilen, sloop gedrag of het blaffen. Deze stress kan bij honden bijna voelen als fysieke pijn.

7. Play (Spelen)
Spelen zorgt voor plezier en helpt honden bij sociale interactie en het opbouwen van relaties. Spelen zorg voor het vrijkomen van endorfines.

Nieuwste onderzoeken naar emoties

Hoewel de primaire emoties van Panksepp een goed startpunt zijn, laat nieuw onderzoek zoen dat emoties bij honden complexer lijken als gedacht. Het blijkt dat ook de omgeving en sociale interacties invloed hebben op emoties. Waar emoties eerst werden gezien als puur instinctief, weten we nu dat honden soms gedrag vertonen dat lijkt op menselijke emoties. Deze emoties zijn afhankelijk van de ervaringen die honden hebben gehad. In plaats van vaste ‘systemen’ zijn emoties nu meer adaptieve reacties die zich aanpassen aan wat een hond heeft meegemaakt en hoe zijn omgeving is.

Dit betekent dat het voor ons als hondenbaasjes belangrijk is om de emoties van onze honden serieus te nemen en dat we bewuster mogen omgaan met de emotionele gezondheid van onze honden. Zo kunnen we hen de aandacht en zorg geven die ze nodig hebben. Zo werken we niet alleen aan een betere band, maar zorgen we ook voor een gelukkiger leven voor onze trouwe viervoeters.

Het care-systeem en massage

Massage speelt een belangrijke rol in het “care”-systeem van een hond en kan helpen bij het verminderen van stress en pijn. Het zorgt ervoor dat honden zich veilig en geliefd voelen, wat hun emotionele welzijn versterkt.

Pijn en emotionele reacties

Wanneer een hond pijn heeft, wordt vaak het rage- en fear systeem geactiveerd. wat kan leiden tot grommen of angstig gedrag. Dit is een manier voor de hond om zichzelf te beschermen. Door dit gedrag te begrijpen, kunnen we beter inspelen op hun behoeftes en de pijn verlichten.

Het Belang van Begrip en Empathie

Het begrijpen van deze emotionele systemen helpt niet alleen om het gedrag van honden beter te interpreteren, maar ook om gepaster op hun behoeften in te spelen. Begrip en empathie voor de emoties van honden dragen bij aan hun welzijn en creëren een hechtere band tussen hond en mens.

Door bewust te zijn van de emoties van honden en te begrijpen welke systemen betrokken zijn bij hun gedrag, kunnen we meer doen dan enkel trainen – we bouwen een duurzame, liefdevolle band op met onze trouwe viervoeter.

Lees ook mijn andere blogs over hondenmassage en het welzijn van je hond.